Evliliğin iptali davası, Medeni Kanunun 145-160. maddelerinde düzenlenen önemli bir hukuki konudur. Bu dava, evlilik ilişkisine dair geçerliliği sorgulayan ve evliliğin geçersizliğine neden olan durumların yargı mercileri tarafından incelenmesini sağlayan bir hukuki süreçtir. Evlilik birçok toplumda en temel hukuki kurumlardan biri olarak kabul edilirken, evliliğin iptali davası da özenle ele alınması gereken bir konudur.

Evliliğin iptali davası, evlilik birliğini meydana getiren unsurların eksikliği, hukuka aykırılığı veya geçerliliği sorgulanan durumlar nedeniyle ortaya çıkabilir. Bu durumlar, Medeni Kanunda belirtilen mutlak butlan ve nisbi butlan sebepleri olarak iki ana başlık altında incelenir.

Bu makalede, evliliğin iptali davasının hukuki dayanaklarını ve temel kavramlarını ele alarak bu sürecin nasıl işlediğini ve hangi durumlar altında açılabileceğini açıklamaya çalışacağız. Ayrıca, evliliğin iptali davası açma hakkına sahip olan kişileri ve süreleri de inceleyerek bu konuda detaylı bir rehber sunmayı amaçlıyoruz.

Evliliğin iptali davası, evlilik ilişkisinin hukuken geçerli olup olmadığının tespit edilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Evlilik birliğini etkileyen ve evliliğin geçersizliğine neden olabilecek tüm yönleriyle ele almak, adil ve doğru bir hukuki kararın verilmesine olanak tanır. Evliliğin iptali davasının amacı, hukuki açıdan geçersiz olan evlilikleri tespit ederek tarafların haklarını korumak ve adil bir çözüme ulaşmaktır.

Bu makalede, evliliğin iptali davasının temel şartları ve yargılama usulleri ile ilgili bilgiler sunacak, bu alandaki önemli hukuki detaylara vurgu yapacak ve evliliğin iptali davası hakkında genel bir anlayış sağlayacak kaynak bilgilerine yer vereceğiz. Hukuki kararlara ulaşırken her zaman bir aile avukatından destek almanın önemini hatırlatmak isteriz. Çünkü evliliğin iptali davası, özen ve uzmanlık gerektiren karmaşık bir süreçtir ve bu alanda uzman bir avukatın rehberliği, tarafların haklarını koruma açısından büyük önem taşır.

Şimdi, evliliğin iptali davasının hukuki dayanaklarını ve temel şartlarını ayrıntılı bir şekilde ele alalım.

1.1. Evliliğin İptali Kavramı ve Amacı

Evliliğin iptali davası, bir evlilik birliğinin hukuken geçerli olup olmadığını sorgulayan ve evliliğin geçersizliğine neden olan durumları inceleyen bir hukuki süreçtir.

Bu davanın temel amacı, evlilik birliğinin mevcut olup olmadığını netleştirmek ve tarafların haklarını korumaktır. Evliliğin iptali davası, evlenmenin hukuki açıdan geçersiz olduğu durumlarda tarafların evlilikle ilgili sonuçlarından muaf tutulmasını sağlar.

Evliliğin iptali davasının amacı, özellikle evlilik birliğini oluşturan unsurların eksikliği veya hukuka aykırılığı durumlarında gündeme gelir. Medeni Kanunda belirtilen mutlak butlan ve nisbi butlan sebepleri, evliliğin iptali davasının dayanaklarını oluşturur ve bu sebeplerin varlığına göre dava açılabilir.

Evliliğin iptali davası, evlilik birliğinin hukuken geçerli olup olmadığının tespit edilmesi açısından büyük önem taşır. Bu süreç, hukuki açıdan geçerli olmayan evlilikleri tespit ederek tarafların haklarını koruma ve adil bir çözüme ulaşma amacını taşır. Her zaman için bu tür hukuki süreçlerde bir aile avukatından destek almak, tarafların haklarını koruma açısından büyük önem taşır.

1.2. Medeni Kanun ve Evliliğin İptali Davası

Evliliğin iptali davası, Türk Medeni Kanunu (TMK) tarafından düzenlenmiş ve evlilikle ilgili geçersizlik veya butlan durumlarında uygulanacak hukuki düzenlemeleri içermektedir. TMK’nın 145 – 160. maddeleri evliliğin iptali ve geçerlilik şartlarını belirlemektedir. Bu madde hükümleri, evlilik birliğinin mevcudiyetini ve hukuki sonuçlarını etkileyen önemli kuralları içerir.

TMK’nın ilgili maddeleri, evliliğin iptali davasının iki ana nedenini düzenler: Mutlak butlan ve nisbi butlan.

1.2.1. Mutlak Butlan

Mutlak butlan, TMK’nın 145. maddesinde düzenlenen mutlak butlan sebepleri, evliliğin iptal olmasına neden olan hallerdir. Bu sebepler şunlardır:

a) Eşlerden birinin evlenme sırasında evli bulunması, b) Eşlerden birinin evlenme sırasında sürekli bir sebeple ayırt etme gücünden yoksun bulunması, c) Eşlerden birinde evlenmeye engel olacak derecede akıl hastalığı bulunması, d) Eşler arasında evlenmeye engel olacak derecede hısımlığın bulunması.

Mutlak butlan davası, Cumhuriyet savcısı tarafından resen açılır. Bu dava, ilgisi olan herkes tarafından da açılabilir. İlgililerin açacağı davada husumet her iki eşe yöneltilmelidir. Dava cumhuriyet savcısına ihbar edilerek katılımı sağlanır. Mahkemece butlanına karar verilen bir evlilikten doğan çocuklar, ana ve baba iyiniyetli olmasalar bile evlilik içinde doğmuş sayılırlar.

Mutlak butlan sebepleri varsa, evlilik hukuki açıdan geçerli sayılmaz ve tarafların evlenmeyle ilgili hak ve yükümlülükleri ortadan kalkar. Butlan kararı kesinleşmesiyle ileriye etkili olacak şekilde hüküm ve sonuç doğurur.

1.2.2. Nisbi Butlan

Nisbi butlan, evlilik birliğinin başlangıçta geçerli olarak kabul edildiği ancak sonradan hukuki açıdan geçersiz hale geldiği durumları ifade eder. TMK’nın 148 – 151. maddeleri, nisbi butlan sebeplerini düzenler. Nisbi butlan sebepleri şunlardır:

a) Evlenme sırasında geçici bir sebeple ayırt etme gücünden yoksun olan eş, b) Evlenmeyi hiç istemediği veya evlendiği kişiyle evlenmeyi düşünmediği hâlde yanılarak evlenmeye razı olan eş, c) Eşinde bulunmaması onunla birlikte yaşamayı kendisi için çekilmez bir duruma sokacak derecede önemli bir nitelikte yanılarak evlenmiş olan eş, d) Eşinin namus ve onuru hakkında doğrudan doğruya onun tarafından veya onun bilgisi altında bir başkası tarafından aldatılarak evlenmeye razı olan eş, e) Kendisinin veya altsoyunun sağlığı için ağır tehlike oluşturan eşindeki bir hastalık kendisinden gizlenmiş olan eş, f) Kendisinin veya yakınlarından birinin hayatı, sağlığı veya namus ve onuruna yönelik pek yakın ve ağır bir tehlike ile korkutularak evlenmeye razı edilmiş eş.

Mahkemece butlanına karar verilen bir evlilikten doğan çocuklar, ana ve baba iyiniyetli olmasalar bile evlilik içinde doğmuş sayılırlar. Nisbi butlan sebepleri mevcut ise, evlilik hukuki olarak sonradan geçersiz sayılır ve tarafların evlenmeyle ilgili hak ve yükümlülükleri ortadan kalkar. Butlan kararı kesinleşmesiyle ileriye etkili olacak şekilde hüküm ve sonuç doğurur.

1.2.3. Evliliğin İptali Davası Süreci

Evliliğin iptali davası, ilgili taraflar veya Cumhuriyet savcısı tarafından açılabilir. Mutlak butlan nedeniyle iptal davalarında evlilik ilişkisi devam ettiği sürece açılabilir, bir zamanaşımı yoktur. Nisbi butlan nedeniyle iptal davaları ise iptal sebebinin öğrenildiği veya korkunun etkisinin ortadan kalktığı tarihten başlayarak altı ay ve en geç evlenmenin üzerinden beş yıl geçmekle düşer.

Yetkili mahkeme, tarafların son altı aydır birlikte oturduğu yer ya da eşlerden birinin yerleşim yeri aile mahkemesi o yerde aile mahkemesi bulunmaz ise, genel mahkeme olan asliye hukuk mahkemesidir. Dava sürecinde taraflar, butlan ile ilgili kanıtlarını sunarlar ve mahkeme delilleri değerlendirmek üzere karar verir.

Sonuç olarak, evliliğin iptali davası, Türk Medeni Kanunu tarafından düzenlenmiş ve evlilik birliğinin geçerliliği ve hukuki sonuçlarına ilişkin önemli kuralları içermektedir. Geçersizlik ve butlan durumlarına göre farklılık gösteren evlilik iptali davası, hukuki bir süreç ve tarafların adil bir çözüme ulaşması için mahkeme tarafından değerlendirilir.

2.Evliliğin Mutlak Butlan Sebepleri

Evliliğin iptali davasında karşılaşılan temel nedenlerden biri, evliliğin mutlak butlan sebepleridir. Mutlak butlan, evlilik birliğinin hukuki açıdan hiç var olmadığı durumları ifade eder. Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 145. maddesinde düzenlenen ve aşağıda açıklanan dört sebep, evliliğin mutlak butlanını gerektiren durumlardır:

2.1. Eşlerden birinin evlenme sırasında evli bulunması:

Evlilik sırasında her iki tarafın da bekar olması gereklidir. Ancak, bir eşin daha önce yasal bir evlilik yapmış ve bu evlilik hala geçerliyse, yeni evlenme işlemi geçerli sayılmaz. Dolayısıyla, evlenme sırasında bir eşin evli olduğunun ortaya çıkması durumunda, evlilik mutlak butlanla geçersiz hale gelir.

2.2. Eşlerden birinin evlenme sırasında sürekli bir sebeple ayırt etme gücünden yoksun bulunması:

Bu durumda, evlenme anında bir eşin geçici bir sağlık sorunu veya diğer bir nedenle sürekli olarak ayırt etme gücünü yitirmiş olması söz konusudur. Ayırt etme gücünden yoksun olan bir kişi, evlenme işlemini ve sonuçlarını kavrayamayacak durumda olduğundan, evlilik mutlak butlanla geçersiz kabul edilir.

2.3. Eşlerden birinde evlenmeye engel olacak derecede akıl hastalığı bulunması:

Evlilik sırasında bir eşin akıl hastalığına sahip olduğunun belirlenmesi durumunda, evlilik butlanla geçersiz hale gelir. Burada önemli olan nokta, akıl hastalığının evlenmeye engel olacak derecede olmasıdır. Yani, kişi akıl hastalığı nedeniyle evlenme işlemi ve sonuçları hakkında doğru düşüncelere sahip olacak kadar kavrayışa sahip değilse, evlilik geçerli sayılmaz.

2.4. Eşler arasında evlenmeye engel olacak derecede hısımlığın bulunması:

Hısımlık derecesine göre, evlilik kanunen yasaklanabilir veya geçersiz kabul edilebilir. Hısımlık derecesi, eşlerin birbirleriyle kan bağı veya evlatlık ilişkisine göre belirlenir. Örneğin, evlenme işlemi sırasında iki tarafın kardeş olduğunun ortaya çıkması durumunda, evlilik mutlak butlanla geçersiz kabul edilir.

Evliliğin mutlak butlan sebepleri, evliliğin başlangıcında var olmaları nedeniyle evliliğin tamamen geçersiz kabul edilmesine yol açar. Bu durumda, taraflar arasında hukuki açıdan geçerli bir evlilik hiçbir zaman var olmamış sayılır. Bu nedenle, evliliğin iptali kararı verildiğinde tarafların evlenmeyle ilgili hak ve yükümlülükleri ortadan kalkar ve taraflar boşanma davası açmadan ayrılmış olurlar.

3. Evliliğin Nisbi Butlan Sebepleri

Evliliğin iptali davasında karşılaşılan diğer bir durum ise evliliğin nisbi butlan sebepleridir. Nisbi butlan, evliliğin bir tarafın iradesine uygun olmadığı durumları ifade eder. Bu durumda, evlilik hukuki açıdan geçerli sayılabilir, ancak bir tarafın iradesi veya şartlarına uymadığı için iptal edilebilir. Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 148-151. maddelerinde düzenlenen ve aşağıda açıklanan altı sebep, evliliğin nisbi butlanını gerektiren durumlardır:

3.1. Evlenme sırasında geçici bir sebeple ayırt etme gücünden yoksun olan eş:

Bu durumda, evlenme anında bir eşin geçici bir sağlık sorunu veya diğer bir nedenle ayırt etme gücünü yitirmiş olması söz konusudur. Ancak, ayırt etme gücünün geçici olması, evliliği tamamen geçersiz kılmaz. Nisbi butlan sebebiyle evlilik, geçici bir süre için bir tarafın iradesine uymadığı için iptal edilebilir.

3.2. Evlenmeyi hiç istemediği veya evlendiği kişiyle evlenmeyi düşünmediği hâlde yanılarak evlenmeye razı olan eş:

Eşlerden biri, evlenmeyi istemediği veya evlenmeyi düşünmediği bir kişiyle, yanılgı veya hile yoluyla evlenmeye razı olmuş olabilir. Bu durumda, evlenme işlemi geçerli kabul edilse de, kişinin yanıltıldığı veya hileyle kandırıldığı için nisbi butlan sebebiyle evlilik iptal edilebilir.

3.3. Eşinde bulunmaması onunla birlikte yaşamayı kendisi için çekilmez bir duruma sokacak derecede önemli bir nitelikte yanılarak evlenmiş olan eş:

Bir eş, evlendiği kişinin belirli bir niteliğini veya durumunu bilmemesi nedeniyle evlilik sürecinde yanıltılmış olabilir. Eşlerden biri, bu yanıltma nedeniyle evlenmeyi düşündüğü kişiyle birlikte yaşamayı çekilmez bulabilir. Bu durumda, nisbi butlan sebeplerine dayanarak evlilik iptal edilebilir.

3.4. Eşinin namus ve onuru hakkında doğrudan doğruya onun tarafından veya onun bilgisi altında bir başkası tarafından aldatılarak evlenmeye razı olan eş:

Eşlerden biri, evlendiği kişi hakkında yalan beyanlar veya aldatıcı bilgiler nedeniyle evlilik kararı almış olabilir. Dolaylı yoldan veya eşinin bilgisi dahilinde başka bir kişi tarafından aldatılmış olması nedeniyle, evlilik nisbi butlan sebepleriyle iptal edilebilir.

3.5. Kendisinin veya altsoyunun sağlığı için ağır tehlike oluşturan eşindeki bir hastalık kendisinden gizlenmiş olan eş:

Evlilik öncesinde bir eş, diğer eşte mevcut olan ve kendi sağlığı veya altsoyunun sağlığı için ağır tehlike oluşturan bir hastalığından habersiz olabilir. Eğer hastalık, evlilik sırasında gizlenmiş veya açıklanmamışsa, evlilik nisbi butlan sebebiyle iptal edilebilir.

3.6. Kendisinin veya yakınlarından birinin hayatı, sağlığı veya namus ve onuruna yönelik pek yakın ve ağır bir tehlike ile korkutularak evlenmeye razı edilmiş eş:

Bir eş, evlilik sürecinde veya öncesinde, kendisi veya yakınlarına yönelik ağır bir tehlike ile korkutulmuş ve evliliği razı olmaksızın gerçekleştirmiştir. Eğer bu korkutma nedeniyle evlilik gerçekleşmişse, evlilik nisbi butlan sebebiyle iptal edilebilir.

Evliliğin nisbi butlan sebepleri, evlilik hukuki açıdan geçerli kabul edilse de, bir tarafın iradesinin yanıltıcı, korkutucu veya hileli bir şekilde kullanılması nedeniyle iptal edilebilir. Bu durumda, mahkeme evliliğin geçerliliğine dair karar verecektir.

4. Evliliğin İptali Davası Açma Hakları ve Süreleri

Evliliğin iptali davası, belirli durumlar ve taraflar tarafından açılabilir. Türk Medeni Kanunu’na (TMK) göre, evliliğin iptali davasını açma hakları ve süreleri aşağıdaki şekildedir:

4.1. Evliliğin Mutlak Butlan Sebeplerine Dayalı İptal Davası:

Evliliğin mutlak butlan sebeplerine dayalı iptal davasını Cumhuriyet savcısı dilediği zaman re’sen açabilir. Bu dava, ilgisi olan herkes tarafından da açılabilir. Ancak, sona ermiş bir evliliğin mutlak butlanı Cumhuriyet savcısı tarafından re’sen dava edilemez; fakat her ilgili, mutlak butlanın karar altına alınmasını isteyebilir.

Eğer evlenmenin butlanı nedeniyle dava açılacaksa ve butlan sebebi akıl hastalığının sonradan iyileşmesi veya ayırt etme gücünün sonradan kazanılması ise, bu davayı yalnızca ayırt etme gücünü sonradan kazanan veya akıl hastalığı iyileşen eş açabilir.

Evliliğin mutlak butlanına dayalı dava açma hakkı, ölümle sona eren evliliklerde mirasçılara geçmez. Ancak, mirasçılar açılmış olan davayı sürdürebilirler. Ancak, Dava sonucunda evlenme sırasında iyiniyetli olmadığı anlaşılan sağ kalan eş, yasal mirasçı olamayacağı gibi, daha önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendisine sağlanan hakları da kaybeder.

4.2. Evliliğin Nisbi Butlan Sebeplerine Dayalı İptal Davası:

Evliliğin nisbi butlan sebeplerine dayalı iptal davası, iptal sebebinin öğrenildiği veya korkunun etkisinin
ortadan kalktığı tarihten başlayarak altı ay ve her hâlde evlenmenin üzerinden beş yıl geçmekle düşer. Nisbi butlan sebepleri, evliliği hukuki açıdan geçerli kabul etse de, bir tarafın iradesinin yanıltıcı, korkutucu veya hileli bir şekilde kullanılması nedeniyle iptal edilebilir.

Evliliğin nisbi butlanına dayalı dava açma hakkı, ilgili eş, ayırt etme gücünden geçici yoksunluk yaşayan eş, akıl hastalığı veya irade sakatlığı sebebiyle iradesi sakatlandıktan sonra ayırt etme gücünü kazanan yahut iradesi sakatlanan eş tarafından açılabilir. (TMK 148) Evlenen kişi velayet altındaysa, ana ve babasının izin vermesi gerekir. Bunlardan birisi izin vermemesi halinde dava açma hakkı sadece izin veremeyene ait olur. Dava hakkına sahip olan kişinin ölümü halinde ise herhangi ilgili ve mirasçılar dava açamaz; ancak halihazırda açılmış dava devam ederken ölen eşin mirasçıları davayı devam ettirip kötüniyeti olan eşin kötününiyeti ispatlanabilir. Bu anlamda iptal kararı ile eşler birbirine yasal mirasçı olamazlar.

Nisbi butlan ile evlilik sonlandırılırsa eşler arasındaki mal rejiminin tasfiyesi, tazminat, nafaka ve soyadı hakkında boşanmaya ilişkin hükümler uygulanır. Nisbi butlan kararı kesinleşmesinden sonra batıl olan evlilik ileriye etkili olacak şekilde evlilik hükümsüz hale gelecektir. Bu karar anına kadar evliliğin tüm hüküm ve sonuçları geçerli olacaktır.

4.3. Evliliğin İptali Davasında Süreler:

Evliliğin mutlak butlanı nedeniyle iptal davalarında evlilik ilişkisi devam ettiği sürece herhangi bir zamanaşımı yoktur. Yani, mutlak butlan sebeplerine dayalı dava, evlilik devam ettiği sürece açılabilir.

Ancak, evliliğin nisbi butlanı nedeniyle iptal davaları için belirli bir zamanaşımı süresi mevcuttur. Nisbi butlan sebepleriyle evlilik iptali davası, iptal sebebinin öğrenildiği veya korkunun etkisinin ortadan kalktığı tarihten başlayarak altı ay ve en geç evlenmenin üzerinden beş yıl geçmekle düşer.

Evliliğin iptali davası için sürelerin dikkate alınması önemlidir, aksi halde iptal davası açma hakkı zaman aşımına uğrayabilir ve dava açılamayabilir.

5. Evliliğin İptali Davasında Yetki ve Yargılama Usulü

Evliliğin iptali davasında yetki ve yargılama usulü, boşanmaya ilişkin hükümlerle benzerlik gösterir. Evliliğin iptali davasında yetki ve yargılama usulü şu şekildedir:

5.1. Yetki:

Evliliğin iptali davasında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri mahkemesi veya davadan önce son altı ay boyunca eşlerin birlikte oturduğu yerin mahkemesidir. Bu nedenle, davanın açılacağı mahkeme, davalı eşin yerleşim yeri veya son altı aydır birlikte oturdukları yer mahkemesi olacaktır.

Eğer tarafların birlikte oturdukları veya davalının yerleşim yeri mahkemesi aile mahkemesidir.

5.2. Yargılama Usulü:

Evliliğin iptali davası, taraflar dilekçelerini ve delillerini mahkemeye sunmalarıyla başlayan bir süreçtir. Taraflar, delillerini belirli bir süre içinde sunarak davalarını ispatlamaya çalışırlar.

Dava, tarafların iddia ve savunmaları üzerinden ilerler. Tarafların avukatları varsa, onlar adına davayı takip eder ve mahkemeye sunulan delilleri tartışır. Mahkeme, delilleri değerlendirir ve gerekli görürse ek delillerin de toplanmasını sağlar.

Evliliğin iptali davasında, davanın kabul edilmesi veya reddedilmesi için hüküm verilir. Davanın kabul edilmesi durumunda evlilik geçersiz sayılır ve iptal edilmiş olur. Davanın reddedilmesi durumunda ise evlilik geçerliliğini korur.

Yargılama süreci boyunca tarafların haklarının korunması, adil bir yargılama yapılması ve hakkaniyetin sağlanması amacıyla yasal süreçlere uyulur ve taraflara savunma hakkı tanınır.

Sonuç olarak, evliliğin iptali davasında yetki, davalının yerleşim yeri veya son altı aydır birlikte oturdukları yer mahkemesindedir. Yargılama usulü ise tarafların delillerini sunmaları ve savunmaları üzerinden ilerler. Yargılama süreci adil bir şekilde yürütülür ve mahkeme, delillere dayanarak hüküm verir.

6. Evliliğin İptali Davasının Sonuçları

Evliliğin iptali davası sonucunda verilecek karar, evliliğin geçerli olup olmadığına dair önemli sonuçları doğurur. Evliliğin iptali kararının sonuçları şunlardır:

6.1. Evliliğin Geçersiz Sayılması:

Evliliğin iptali davası kabul edildiğinde, mahkeme tarafından evlilik geçerli sayılmaz ve geçerliliği ortadan kalkar. Yani evlilik hukuken hiç gerçekleşmiş gibi kabul edilir ve taraflar artık yasal olarak evli sayılmazlar.

6.2. Mal Rejiminin Tasfiyesi:

Eşler biribirine yasal mirasçı olamazlar. Ancak bu durum ana-babaların çocuklar üzerindeki mirasçılığı etkilenmez. Evliliğin iptali kararı verildiğinde, evlilik süresince oluşan mal rejimi de sona erer. Mal rejimi, evlilik sırasında eşler arasında oluşan mal varlığının nasıl paylaşılacağını düzenler.

6.3. Tazminat ve Nafaka Hükümleri:

Evliliğin iptali durumunda, boşanmada olduğu gibi tazminat ve nafaka talepleri de gündeme gelebilir. Taraflar arasında ekonomik veya manevi zararlar yaşanmışsa, bu zararların giderilmesi için tazminat talebi olabilir. Ayrıca, evliliğin iptali sonucunda ekonomik gücü zayıf olan taraf, diğer tarafa karşı nafaka talep edebilir.

6.4. Çocukların Durumu:

Evliliğin iptali durumunda, evlilik süresince doğmuş çocukların durumu da dikkate alınır. Mahkeme, çocukların velayetini ve velayetin yanı sıra çocukların maddi ve manevi ihtiyaçlarını karşılamak için nafaka hükümlerini belirler.

6.5. Soyadı Değişikliği:

Evlilikle birlikte kadın, erkeğin soyadını almasıyla; evliliğin iptali durumunda soyadı değişikliği yapılır. Kadın evlenmeden önceki soyadını alır.

6.6. Mirasçılık ve Mal Paylaşımı:

Evlenmenin butlanına karar verilirse, evlenirken iyiniyetli bulunan eş bu evlenme ile kazanmış olduğu kişisel durumunu korur. Eşler arasındaki mal rejiminin tasfiyesi, tazminat, nafaka ve soyadı hakkında boşanmaya ilişkin hükümler uygulanır.

Dava sonucunda evlenme sırasında iyiniyetli olmadığı anlaşılan sağ kalan eş, yasal mirasçı olamayacağı gibi, daha önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendisine sağlanan hakları da kaybeder.

7. Evlenmenin Butlanını Gerektirmeyen Sebepler

Evliliğin iptali, yani evlenmenin butlanı için belirli şartların bulunması gerekmektedir. Ancak bazı durumlarda, evlilik geçerli olsa dahi bu geçerli evlilik hukuki açıdan bazı sonuçları doğurmaz veya evlilik butlanını gerektirmez. İşte evlenmenin butlanını gerektirmeyen sebepler:

7.1. Bekleme Süresinin Bitmemesi:

Kadın, bir evliliğin sona ermesinden hemen sonra başka bir kişiyle evlenebilir. TMK 154’e göre kadın, 300 gün içerisinde yeniden evlenmesi durumunda, kadının başka biriyle evlenmesi butlanı gerektirmez.

7.2. Hukuki Usullere Uygun Olmayan Evlilik:

Evliliğin geçerli olabilmesi için belli hukuki usullerin yerine getirilmesi gerekir. Evlendirmeye yetkili memur önünde yapılmış olan bir evliliğin kanunun diğer şekil kurallarına uyulmaması sebebiyle butlanına karar verilemez.

Örneğin evlenme merasimine tanıklar katılmadan yetkili memur önünde evlenilecek olursa butlanı gerektirmez.

8. Sonuç ve Öneriler

Sonuç:

Evliliğin iptali davası, evlilik sürecinde ortaya çıkan bazı hukuki sorunların çözümü için başvurulan bir yargı yoludur. Medeni Kanun’un 145-160. maddelerinde düzenlenen bu dava, evliliğin geçersizliğini gerektiren durumlar için açılır. Evliliğin iptali davası, mutlak butlan sebepleri ve nisbi butlan sebepleri olmak üzere iki kategori altında incelenir.

Mutlak butlan sebepleri, evliliğin hiçbir zaman geçerli olmadığı durumları kapsar. Eşlerden birinin evlenme sırasında başka biriyle evli olması, sürekli akıl hastalığı bulunması, evlenmeye engel olacak derecede akrabalık ilişkisinin varlığı bu kategoriye örnek verilebilir.

Nisbi butlan sebepleri ise, evliliğin başlangıçta geçerli olmuş gibi görünse de sonradan ortaya çıkan hatalı veya yanıltıcı durumları içerir. Yanılma, aldatma, korkutma gibi durumlar nisbi butlan sebeplerine örnek olarak verilebilir.

Yetki ve yargılama usulü açısından, evliliğin iptali davasında boşanma davasına ilişkin hükümler uygulanır. Yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya son altı aydır birlikte oturdukları yerin mahkemesidir.

Evliliğin iptali kararı, evlilik hukuki olarak sona erdiği için evlilikle bağlantılı maddi ve manevi sonuçları doğurur. Mal rejiminin tasfiyesi, tazminat, nafaka ve soyadı hususlarında boşanma davasına ilişkin hükümler uygulanır.

Öneriler:

Evliliğin iptali davası, karmaşık hukuki süreçleri içerir ve tarafların haklarını korumak için uzman bir hukukçuyla çalışmaları önemlidir. Bu nedenle, evliliğin iptali davası açmak isteyen kişilerin bir aile avukatıyla görüşmeleri ve danışmaları tavsiye edilir. Avukat, tarafları sürecin ayrıntıları hakkında bilgilendirecek, haklarını korumaları için gerekli adımları atmalarına yardımcı olacaktır.

Ayrıca, evliliğin iptali davasını düşünen kişilerin maddi ve manevi sonuçlarını dikkatlice değerlendirmesi önemlidir. Bu dava, evlilikle bağlantılı hak ve yükümlülüklerin sona ermesine neden olabilir. Bu nedenle tarafların kararlarını vermeden önce tüm yönleriyle değerlendirerek dikkatli bir şekilde ilerlemeleri gerekmektedir.

Sonuç olarak, evliliğin iptali davası, evlilik sürecinin sona erdirilmesini sağlar. Hukuki dayanakları ve şartları dikkate alarak doğru adımların atılması, tarafların haklarını korumalarını ve adil bir sonuca ulaşmalarını sağlar. Bu süreçte uzman bir hukukçuyla çalışmak, tarafların lehine olacaktır ve doğru sonuca ulaşma şansını artıracaktır.