Günümüzde Dünyada ve özellikle gelişmekte olan ülkelerde kripto para birimlerinin kullanımı trend hale gelmiştir. Türkiye’de kripto para ile ilgili yasal düzenleme eksikliği ve yabancı menşeili borsaların lisanslı olarak bulunmaması, yatırımcıyı bir noktada çaresiz bırakmaktadır. Ancak reel mali değeri olan kripto paralardaki haksız yararlanmalar karşısında nasıl bir yol izleneceği ise merak edilmektedir. Bu noktada değişik durumlar bazında adli mercilere başvurmak, kripto para borsalarının erişimin engellenmesi veya ilgili haksız yararlanılan tutarların ise bloke edilerek kişilerin malvarlıklarına geri dönüşü sağlanabilmektedir. Bu anlamda kripto para dolandırıcılığına bağlı mağduriyet yaşayan yatırımcıların başvurabilecekleri hukuki yollar sırasıyla açıklanmıştır.

1- Öncelikli olarak haksız fiile maruz kalan yatırımcının yaşadığı olayı kısa özet olarak nitelendirmesi, buna bağlı ekran görüntülerini saklaması, yaşadığı mağduriyetin failinin kripto borsası mı kişi mi olduğunun belirlenmesi, kişi veya kuruluşlar ise bunun ticaret yoluyla rug pull dediğimiz dolandırıcılık şeması ile mi gerçekleştiği, kripto borsa cüzdanından izinsiz bir şekilde başka bir cüzdana mı aktarıldığına dair kriterleri belirleyip olay özelinde delillendirme işlemi yapılması gerekmektedir. Bu amaçla, avukat ile tüm delillerin paylaşılması; açılacak davada izlenecek yolun belirlenerek suçun türüne göre dava açılımı gerekir.

2- Haksız fiile ilişkin kişinin malvarlığından çıkan haksız bedelin ceza davası akabinde tazminat talebinde bulunulması gerekir. İlgili davalar kripto para alım satımına aracılık işleminden kaynaklı olarak davacının işlem yapamamasından kaynaklanan zararının tazmini istemine ilişkin ve uyuşmazlığın TTK´da zikredilen mutlak ticari davalardan olmadığından Asliye Hukuk Mahkemeleri görevli mahkemedir. Ancak durumun her iki tarafın tacir olması ve uyuşmazlığın her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili olması durumunda nisbi ticari dava olarak Asliye Ticaret Mahkemeleri görevli mahkeme olacaktır.

3-Yetkili mahkeme açısından değerlendirildiğinde; Yurtdışı menşeili borsalar veya kişiler bazında dava açabilmek için, HMK 9/1’e göre: Türkiye’de yerleşim yeri bulunmayanlar hakkında genel yetkili mahkeme, davalının Türkiye’deki mutad meskeninin bulunduğu yer mahkemesidir. Ancak, diğer özel yetki hâlleri saklı kalmak üzere, malvarlığı haklarına ilişkin dava, uyuşmazlık onusu malvarlığı unsurunun bulunduğu yerde de açılabilir.

4- Kripto para platformu yönelik açılmış davalarda faaliyetlerin sonlandırılması söz konusu ise kurum yetkililerine ulaşılamaması durumunda mahkemeden ihtiyati tedbir talep edilmesi faydalı olacaktır. Bu aşamada davalıya ait banka hesapları veya gayrimenkullere konulacak ihtiyati tedbir, dava sonrasında alacağın tahsil edilebilmesi açısından öncelik sağlanacaktır.

5- Kripto borsalarının haksız fiil olarak malvarlığınız üzerindeki kripto paralar tarafınıza sağlanmıyorsa, internet sitesinin erişime engellenmesi sağlanabilir. Haklı gerekçelere dayalı olarak Sulh Ceza Mahkemesine yazılacak erişim engeli talebi dilekçesi ile kripto para borsalarının internet erişimleri kesilip bir yaptırım sağlanabilir.

Bu amaçla durumun nitelendirilerek cezai ve tazminat davaları açısından bir an önce harekete geçilip, delillerin etkin bir şekilde kullanılarak adli süreç içerisinde rol alınması dolandırıcılığa maruz bırakılan miktarların kripto para kullanıcılarının malvarlığına geri dönmesi sağlanacaktır.

İlgili durumlarda deneyimli Bilişim Hukuku avukatlarına başvurularak harekete geçilmesi; delillerin teknik bilgiler dahilinde savunulmasıyla tazminat talebinde bulunulması için en önemli nokta olacaktır.