
Şirket Ortakları Arasındaki İhtilaflar Nasıl Çözülür?
Limited Şirketlerde Ortak Uyuşmazlıklarına Hukuki Çözüm Yolları
Limited şirketlerde ortaklar arasında yaşanan anlaşmazlıklar, şirketin yönetimi, mali yapısı ve sürdürülebilirliği açısından ciddi riskler oluşturabilir. Bu tür uyuşmazlıkların hukuki zeminde çözümü; tarafların haklarının korunması, adaletin sağlanması ve şirketin varlığının sürdürülmesi bakımından büyük önem taşır.
1. Ortak Sözleşmesine Dayalı “Çıkma Hakkı”
Eğer ortaklar şirket sözleşmesine uygun olarak çıkma hakkına sahipse, bu yol en kolay ve hızlı çözümdür. Ancak bu hak, eşit işlem ilkesi çerçevesinde tüm ortaklara aynı koşullarla tanınmış olmalıdır. Aksi halde düzenleme geçersiz sayılabilir.
2. Haklı Sebebe Dayalı Ortaklıktan Çıkma
Türk Ticaret Kanunu’nun 638. maddesine göre, esas sözleşmede hüküm olmasa dahi ortak, haklı sebep göstererek mahkemeye başvurarak ortaklıktan çıkma davası açabilir. “Haklı sebep” ifadesi, ortaklık ilişkisinin dürüstlük kuralına aykırı şekilde devam etmemesi gereken durumları içerir.
Mahkeme, ihtiyati tedbirlerle ortağın hak ve borçlarını dava süresince durdurabilir.
3. Çıkmaya Katılma Hakkı
Ortaklardan biri çıkma talebinde bulunduğunda, diğer ortaklar da aynı haklı sebebe dayanıyorsa 1 ay içinde çıkmaya katılma talebinde bulunabilirler.
4. Genel Kurul Yoluyla Ortak Çıkarılması
Türk Ticaret Kanunu’nun 640. maddesine göre, şirket sözleşmesinde belirtilen sebeplerle genel kurul kararıyla bir ortağın ortaklıktan çıkarılması mümkündür. Bu karar için gerekli nitelikli çoğunluk sağlanmalı ve karar ilgili ortağa bildirilmelidir. Ortak, bu karara karşı 3 ay içinde iptal davası açabilir.
5. Mahkeme Kararıyla Ortak Çıkarılması
Kanunun 640/3 maddesine göre, haklı sebepler varsa şirket tarafından açılacak dava ile ortak mahkeme kararıyla çıkarılabilir. Bu davayı sadece şirket açabilir; bireysel ortaklar dava açma yetkisine sahip değildir.
6. Ayrılma Akçesi (Çıkma Payı) Hakları
Ortaklıktan ayrılan veya çıkarılan kişi, payının gerçek değeri esas alınarak belirlenecek tutarı alma hakkına sahiptir. Bu değerleme, şirketin güncel varlık, borç ve ekonomik durumuna göre bilirkişiyle yapılır.
7. Uygulamada Öne Çıkan Sorunlar ve Yargıtay Kararları
- Yargıtay kararlarına göre, yönetim ve defterlere erişimin engellenmesi, hesap verilmemesi, güven kaybı gibi durumlar haklı sebep teşkil edebilir.
- İki ortaklı şirketlerde, %67 çoğunluk sağlanamadığında ortaklıktan çıkarılma işlemi uygulanamayabilir; bu durumda fesih yoluna başvurulabilir.
8. Sonuç ve Hukuki Güvence
Ortaklar arasında yaşanan ihtilaflar, hem şirkete hem de bireylere zarar verebilir. Bu süreçte tarafların haklarını korumak, adil çözüm yollarını uygulamak ve şirketi yeniden istikrara kavuşturmak adına yasal adımların doğru şekilde atılması kritik önemdedir. Bu süreçte uzman bir hukukçuyla çalışmak, memnuniyet verici bir sonuca ulaşma olasılığını artırır.